آپلود یا دانلود دو مفهوم رایج در میزبانی وب و استفاده از اینترنت در زندگی روزمره محسوب میشوند. هر دو اصطلاح Upload و Download مرتبط با انتقال داده یا فایل بر روی بستر اینترنت هستند؛ با این تفاوت که معنی و مفهوم آنها عکس یکدیگر است.
با اینحال این دو اصطلاح صرفا بر روی بستر اینترنت استفاده نمیشود. بلکه در محیط لوکال نیز مورد استفاده قرار میگیرند. درواقع وقتی با برنامههایی مثل زمپ، ومپ، لمپ یا هر برنامه دیگری یک محیط شبیهساز اینترنت بر روی سیستم خود دارید، در آنجا نیز این دو اصطلاح کاربرد دارد.
در این مقاله شما را با مفهوم آپلود و دانلود آشنا کرده و سپس با بررسی تفاوتها، ویژگیها و نکاتی که هر کدام دارد، به معرفی یک سرویس خوب برای میزبانی فایلهای شخصی و سازمانی میپردازیم.
آپلود یا Upload چیست؟
وقتی شما یک فایلی را برای کسی بر روی بستر اینترنت ارسال کنید به آن فرآیند آپلود (Upload) گفته میشود. درواقع آپلود فایل به معنی انتقال فایل از روی کامپیوتر شخصی به یک محیط آنلاین مانند سرور یا فضای ابری است.
روند انتقال فایل از روی رایانه شخصی با استفاده از ابزارهای خاصی مثل اکانت FTP یا کنترل پنل هاست نظیر سیپنل صورت میگیرد که بر روی پروتکلهایی مثل FTP یا SFTP قابل اجرا است.
برای مثال فرض کنید از طریق تلگرام فایلی را برای دوستتان میفرستید. یا یک سایت وردپرسی دارید که میخواهید نوشته جدیدی را همراه با چند تصویر منتشر کنید. به عملی که در آن فایلی را از رایانه شخصی خود روی سرور منتقل میکنید، آپلود گفته میشود.

سرعت آپلود به چه عواملی بستگی دارد؟
یکی از مسائلی که در مقوله آپلود بسیار اهمیت دارد سرعت انتقال داده است. اینکه از کدام شرکت دارای اشتراک اینترنتی هستید از یکسو روی سرعت آپلود فایل تاثیر دارد. و از سوی دیگر مشخصات سروری که فایل روی آن منتقل میکنید نیز اهمیت دارد. دیگر عوامل عبارتند از:
- روش انتقال فایل و پروتکل مورد استفاده.
- پینگ اتصال اینترنتی و سرعت اتصال در اشتراک اینترنت.
- پهنای باند سروری که فایل روی آن منتقل خواهد شد.
- موقعیت سرور و نزدیکی آن به کاربر یا پشتیبانی از CDN.
- اشتراکی یا اختصاصی بودن سرور.
علاوه بر موارد بالا، عواملی جزئی مثل تعداد اتصال افراد به اینترنت یا شبکه وایفای هم موثر است که پیشنهاد میکنم مقاله ۱۲ ترفند افزایش سرعت دانلود را برای این منظور مطالعه کنید.
دانلود یا Download چیست؟
دانلود نیز فرآیندی مشابه با آپلود دارد، با این تفاوت که چیزی کاملا برعکس است. یعنی در آن شما فایلی را از سرور روی رایانه شخصی دریافت (Download) خواهید کرد. همانطور که در مثال قبل گفتم، دوست شما با ارسال فایلی در تلگرام یا از طریق ایمیل و هر ابزار دیگری، آن را به سرورهای این ابزارها منتقل کرده است که به آن فرآیند آپلود میگفتیم.
حالا وقتی شما فایل ارسالی را از سرور روی رایانه شخصی خود دریافت میکنید، به معنی دانلود است. دانلود فایل برخلاف آپلود سرعت بالاتری دارد و از پروتکل HTTP برای آن استفاده میشود.
برای دانلود نیاز به ابزار خیلی خاص نیست. کافی است مرورگر را باز کرده و روی لینک دانلود فایل کلیک کنید یا آن را در آدرس بار وارد کنید. یا در برنامههایی مانند تلگرام روی دانلود فایل بزنید تا فرآیند دریافت فایل آغاز شود.

سرعت دانلود به چه عواملی بستگی دارد؟
برخلاف آپلود، سرعت دانلود فایل بالاتر است. شما با همان اشتراک اینترنتی که شاید در ثانیه بتوانید با ۵۰ کیلوبایت فایلی را آپلود کنید، در مقابل میتوانید با سرعت ۵۰۰ کیلو بایت یا حتی چند مگابایت آن را دریافت کنید.
وقتی از برنامههای دانلود منیجر استفاده کنید، سرعت دانلود شما حتی بیشتر هم میشود. چرا که با تکهتکه کردن فایل به چند بخش، فایل شما سریعتر دریافت شده و در پایان با سرهم شدن این تکهها، فایل ایجاد خواهد شد.
از عوامل تاثیرگذار روی سرعت دانلود فایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت اتصال اینترنتی.
- استفاده از مرورگر یا برنامه دانلود منیجر برای دریافت فایل.
- موقعیت جغرافیایی سرور و نزدیکی به کاربر.
- پهنای باند و مشخصات سرور.
فرق آپلود و دانلود چیست؟
حالا که با مفهوم آپلود و دانلود آشنا شدید، در ادامه ببینیم که چه تفاوتها و فرقهایی با هم دارند.
جهت حرکت دیتاها رابطه عکس دارد
هنگامی که فایلی را آپلود میکنید، از روی رایانه شخصی یا گوشی شما به سرور منتقل میشود. درواقع شما در حال ارسال یک فایل روی بستر اینترنت هستید که هر کسی میتواند آن را دریافت کند.

اما وقتی فایل آپلود شده را از یک سرور دریافت میکنید، شما در حال دانلود آن هستید. دانلود روی دیگر آپلود است که در آن دادهها از اینترنت دریافت میشوند که قبلا توسط فرد دیگری آپلود شدهاند. پس جهت حرکت دادهها عکس هم هستند.
احتمال ویروسی شدن در هر دو وجود دارد
چه بخواهید فایلی را آپلود کنید و چه دانلود کنید، احتمال ویروسی شدن سرور و سیستم شخصی وجود دارد. اما از آنجا که معمولا روی سرورها از برنامههای مختلفی برای شناسایی فایلهای مخرب استفاده میشود و مدیر سرور نظارت همیشگی روی آن دارد، احتمال ویروسی شدن کمتر است.
در حالی که در فرآیند دانلود کاربران غیرتخصصی بوده و آشنایی عمومی با تکنولوژی دارند، به دلیل عدم استفاده از آنتی ویروس، عدم رعایت نکات امنیتی یا استفاده از نسخه قدیمی بیشتر در معرض ویروسی شدن قرار دارند.
سرعت اینترنت در دانلود بالاتر است
سرعت دریافت فایل (دانلود) از سرعت ارسال فایل (آپلود) بالاتر است. بیشترین عامل وابسته به سرعت، شبکه اینترنتی استفاده شده است که شامل شرکتهای مخابراتی ارائه دهنده اینترنت هستند. دیگر عوامل مربوط به تکنولوژی مورد استفاده و مشخصات سرور هستند که تاثیر خیلی بالایی در سرعت ندارند.
پروتکل متفاوتی دارند
هنگامی که فایلی را آپلود میکنید، از پروتکل FTP برای ارسال آن روی سرور استفاده میشود. اما وقتی فایلی را از اینترنت دریافت کنید، از پروتکل HTTP استفاده خواهد شد.
امروزه به منظور افزایش امنیت انتقال دادهها، پروتکلهایی نظیر SSL/TLS با این پروتکلها ترکیب شدهاند که همان ماهیت را دارند. با این تفاوت که رمزگذاری در انتقال دادهها صورت میگیرد تا توسط کاربری با سطح دسترسی بالاتر مشخص نباشد کاربر نهایی چه چیزی را انتقال یا دریافت میکند.
فایلز؛ ابزار تخصصی آپلود، دانلود و اشتراکگذاری فایل
سایت فایلز به نشانی www.files.ir یک ابزار مدرن و جدید برای مدیریت فایلهای آپلودی و دانلودی در اینترنت است. از این ابزار میتوانید به عنوان یک فضای شخصی مدیریت فایل استفاده کنید که وابستگی شما را به اینترنت میتواند کمتر کند.
همچنین به دلیل آنلاین بودن این سرویس در هر جایی و بدون نیاز به داشتن سختافزار فیزیکی همچون هارد یا حافظه فلش، میتوانید به فایلهای مهم خود دسترسی داشته باشید.

این ابزار یک فضای شخصی در اختیار شما قرار میدهد که میتوانید با ساخت پوشه و آپلود فایلهای مهمتان که روزانه با آنها سروکار دارید، در هر جایی که دسترسی به اینترنت داشتید، فایلهای خود را آنلاین مشاهده کرده، روی سیستمهای مختلف دانلود کنید یا اینکه با دیگران به اشتراک بگذارید.
از دیگر قابلیتهای این سرویس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت آپلود و دانلود فایل با فرمتهای بسیار متنوع.
- امکان اشتراکگذاری با دیگران از طریق لینک اشتراک و ایمیل با قابلیت انتقال به فضای شخصی گیرنده.
- امکان تعیین محدودیت برای مشاهده یا دانلود فایل، رمزگذاری برای مشاهده یا دانلود فایل، تاریخ انقضای دسترسی.
- امکان ساخت فضای کاری مختلف برای ساماندهی بهتر فایلها با امکان افزودن اعضای جداگانه به هر فضا با قابلیت دادن دسترسی مدیر، ویرایشگر یا مشاهده کننده.
همین حالا با مراجعه به صفحه https://my.files.ir در فایلز ثبتنام کرده و ۲ گیگ فضای رایگان برای تست دریافت کنید.
جمعبندی نهایی
امروزه که همه کارهای ما با اینترنت انجام میگیرد در حال آپلود و دانلود هستیم. این فرآیند صرفا برای فایلهای چند رسانهای که شامل انواع فرمت فایل هستند نیست؛ بلکه وقتی شما دادههای متنی هم روی یک پایگاه داده ذخیره میکنید یا وقتی در حالت گشت و گذار در اینترنت برای خواندن محتوای متنی هستید، باز هم با نسخهای از فرآیند دانلود و آپلود سروکار دارید.
به طور خلاصه میتوان گفت که فرآیند Upload و Download شامل جدول زیر است که در این مقاله بررسی کردیم.
| ویژگی | آپلود فایل | دانلود فایل |
|---|---|---|
| جهت انتقال | از سمت کاربر به سرور | از سمت سرور به کاربر |
| کاربردها | برای انتقال فایل یا دادههای دیتابیس روی سرور | برای دریافت فایل از سمت سرور روی سیستم کاربر |
| سرعت | کمتر؛ وابسته به سرعت اینترنت کاربر، حجم و فرمت فایل | بیشتر؛ وابسته به سرعت اینترنت کاربر، نرمافزار مورد استفاده و حجم فایل |
| ابزارها | سرور، کنترل پنل هاست یا FTP | مرورگر وب و استفاده از یک برنامه دانلود منیجر |
انتخاب سرویس مناسب برای دانلود و آپلود فایل مسئله مهمی است که پیشنهاد میکنم از ابزار فایلز برای این منظور استفاده کنید.